İlk defa okula başlayacak öğrencilerin velilerine tavsiyeler

Online eğitim platformu tonguçAKADEMİ'nin rehberlik öğretmeni Çağla Akyavaş, öğrencilerin ilk gün heyecanı ve kaygısıyla baş edebilmeleri, kendilerini keşfetmeye başladıkları bu önemli yılı güzel geçirebilmeleri ve okulu sevebilmeleri için velilerin yapabileceği önemli hususları anlatıyor.
 
2023-2024 eğitim öğretim yılında okula uyum süreci 4 Eylül'de başlıyor. Özellikle bu yıl birinci sınıfa başlayacak öğrenci ve veliler için süreç diğer yıllara göre çok daha önemli. Hem çocuklar hem de velilerin hayatında yepyeni bir dönem başlıyor.
 
Bir çocuk için okulun, daha önce tanımadığı çok sayıda çocukla karşılaşma zorunluluğuyla, uyulması gereken kurallarıyla ve tamamlanması gereken öğrenim görevleriyle dolu yepyeni bir sosyal çevre olduğunu söyleyen  tonguçAKADEMİ rehberlik öğretmeni Çağla Akyavaş, “Bu adaptasyon sırasında çocuklarımızın yanında olup onların hafızalarında kötü yer etmeyecek bir ‘ilk gün' anısı yaratmak velilerimiz için çok değerli olsa da alınan önlemlere rağmen çocuklarda görülebilecek ilk gün gözyaşları epey yaygındır. Bu, velilerimizin kaygılanmasını gerektirmeyen, son derece normal bir tepkidir. Okulun ilk gününde çocuğun anne babadan ayrılırken güçlük çekmesiyle, daha sonraki psikolojik ve eğitimsel gelişimi arasında herhangi bir ilişki yoktur” diyor.

tonguçAKADEMİ rehberlik öğretmeni Çağla Akyavaş, sonrasında şunları ekliyor: “Birinci sınıfa başlayan çocukların genel gelişimsel özelliklerine baktığımızda enerjik ve hareketli olduklarını, dikkat sürelerinin kısa olabileceğini, beyin gelişimi açısından en aktif dönemlerinde olduklarını, yeni şeyler öğrenmeye açık ama sık tekrar yapmaları gerektiğini söyleyebiliriz. Okul sürecinin başlamasıyla birlikte çocuklar da kişiliklerini kazanmaya yönelik deneyimler yaşamaya başlar. Daha önce psikolojik olarak sadece ailesinden etkilenen çocuk artık dünyada başkalarının da olduğu bilincine varır.”

Tam da bu noktada öğrencilerin ilk gün heyecanı ve kaygısıyla baş edebilmeleri, kendilerini keşfetmeye başladıkları bu önemli yılı güzel geçirebilmeleri ve okulu sevebilmeleri için velilerin yapabileceği önemli hususlar olduğunu belirten tonguçAKADEMİ rehberlik öğretmeni Çağla Akyavaş, bu maddeleri şöyle sıralıyor:

1-Çocuğunuza okulla ilgili bilgi verin. Derslerin ve okulun ne ile ilgili olduğunu tam olarak anlayamayan çocuklar, okula gönderilmelerini, maalesef daha fazla yaramazlık yapmamaları için verilmiş bir ceza olarak görebilmektedirler. Bu yüzden, okulun ne olduğunu, neden okula gidileceğini ve okulda ne gibi aktiviteler yapılacağını onlara anlatmak önemlidir. Oldukça farklı bir ortama girme, sınıfını bulma, yabancılarla tanışma, yemek için nereye gidilmesi gerektiğini keşfetme, ellerini yıkayacağı yeri bulma, okul kurallarını öğrenme gibi deneyimler onlar için çok yenidir. Evin rahat ve zihinsel açıdan daha az yorucu ortamında anneyle birlikte yaşamaya alışan çocuğa bu ürkütücü bir deneyim gibi gelebilir. Gideceği okul açılmadan okulu gezip sınıfların, kantinin, tuvaletlerin, öğretmenler odasının, bir sorun olduğunda uğrayabileceği danışmanın yerine beraber bakmak bu açıdan faydalı olacaktır.
 
2-Çocuğunuza güven verin. Okula gideceği için heyecanlı olabileceğini, ancak bunu başarabileceğini ve sizin her zaman yanında olduğunuzu ona söyleyin. Onun yeteneklerine ve kabiliyetlerine inandığınızı göstermek, öğrenme sürecini olumlu yönde etkileyecektir. Ayrıca, velilerin çocuklarına kendilerinin de çocukken yaşadıkları sıkıntıları ve yaptıkları hataları anlatmaları, çocukların sürece daha rahat adapte olmalarını sağlar. Örneğin, ebeveynlerini direkt yetişkin olarak doğmuş zanneden bir çocuk, onların okuma yazmayı öğrenirken sıkıntı çektiklerini duyduğunda psikolojik olarak kendisini daha rahat hissedebilir, hatta bu sorunlar karşısında daha da güçlü durabilir. Böylece veli ile çocuk arasındaki iletişim de kuvvetleneceği için öğrenci bir sıkıntı yaşadığında anne ve babasına bunu dile getirmekten çekinmeyecektir.

3-Çocuğunuzun okula hazırlanmasına yardımcı olun. Okul çantasını, kırtasiye malzemelerini, giysilerini ve diğer ihtiyaçlarını okul başlamadan önce hazırlayın.  Çocuğunuzun okulda kullanacağı defteri ve kırtasiye malzemelerini kendisinin seçerek almasına olanak tanıyın. Her şeyi önceden hazır ederek ilk sabah yaşanacak telaşı mümkün olduğunca azaltın. Okulun ilk günlerinde çocuğunuza kendisi ile ilgili ufak tefek sorumluluklar vermeniz, ileride de okulla ilgili sorumluluklar almasına ve bu sorumlulukları zamanında ve kolaylıkla yerine getirmesini sağlayacaktır.

4-İlk gün muhakkak okula gidin. İlk gün okula birlikte gidip çocuğunuza onun yanında olduğunuzu gösterin. Okula başlama süreci bazen çocuklar için ayrılma kaygısı yaratabilir. Çocuğunuz onu bıraktığınız anda tedirgin görünmeye başlarsa, diğer çocukların ona dostça davranacaklarını, öğretmeninin onu  sınıfında sabırsızlıkla beklediğini söyleyin.  Okul biter bitmez onu almaya geleceğinizi ya da evde onu bekleyeceğinizi özellikle belirtin. Vedaları kısa tutmaya çalışın. Endişesini artıracağı için kaygılandığınızı ve üzüldüğünüzü belli etmemeye çalışın. Çocuğunuz okulun ilk günü oldukça sakin ve güvenli görünüyorsa, bu onun okula çok iyi hazırlanmış olduğunun göstergesidir.

5-Çocuğunuzun ödevlerine yardım edin. Ancak ödevleri onun yerine yapmayın. Ödev yaparken ona rehberlik edin ve doğru cevabı bulması için onu teşvik edin. Böylelikle zorlanıp pes etmesinin veya ders çalışırken sıkılmasının önüne geçin.

6-Çocuğunuzun okuldaki başarısını takdir edin. Küçük başarılarını bile kutlayın. Bu, çocuğunuzun kendisini iyi hissetmesini ve okulla daha fazla ilgilenmesini sağlayacaktır.

7-Çocuğunuzun günlük programa uymasına yardımcı olun. Okul öncesinde ve sonrasında sabit bir rutin oluşturmak, çocuğunuzun kendini daha güvende hissetmesini sağlar. Belirli uyku saatleri, beslenme düzeni ve oyun zamanları oluşturarak çocuğunuzun gün içinde ne yapacağını bilmesini sağlayın. Evde bir programı takip etmeyi öğrenmek, çocuğun okuldaki ders programına uyum sağlamasını kolaylaştıracaktır. Bu ayrıca, belirli saatlerde çalışma disiplini edinmesini de destekleyecektir. Okul çağı çocuklarının çoğunlukla yaşadıkları en yaygın sorun, programlı yaşayamamalarından ve ders çalışmayla oyun oynama saatlerini birbirinden ayıramamalarından kaynaklanmaktadır. 

8-İletişim kanallarını açık tutun. Çocuğunuzun okuldaki deneyimleri hakkında konuşmaya özen gösterin. Ona gününün nasıl geçtiğini sormak, arkadaşlarıyla neler yaptığını öğrenmek ve olası sorunları çözmek için iletişim kanallarını açık tutmak oldukça önemlidir. Ne var ki okul çıkışı hem fiziksel hem de duygusal olarak çok yorgun olabileceğini ve tüm ayrıntıları hemen anlatmayı istemeyebileceğini aklınızdan çıkarmayın. Sabırlı olun, onu eve götürün, bir şeyler atıştırmasına olanak tanıyın ve sonra kendi istediği zaman gününü size anlatmasına izin verin.

9- Sabırlı olun. Her çocuk okula farklı bir hızda adapte olabilir. Bu süreçte sabırlı olun ve çocuğunuzun kendine özgü ihtiyaçlarına saygı gösterin.