OPEC nedir? Ne amaçla kuruldu, hangi devletler üye?

A24 ÖZEL Haberimizde Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü olarak bilinen OPEC'in önemine, ne amaçla kurulduğuna ve bu birliğe üye olan devletleri ele alcağız.

OPEC NEDİR?

Açılımı Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü olan OPEC 1960 tarihinde Irak'ın başkenti olan Bağdat şehrinde toplanan 12 ülkenin birleşerek meydana getirdiği ve dünya üzerindeki petrol rezervlerinin üçte ikisini elinde bulunduran dünyaya petrol ihraç eden bir konfederasyondur. Örgüt kurulduktan sonra merkezi Cenova olmuştur. Ancak kurulduktan 5 yıl sonra örgüt merkezini Avusturya'nın başkenti olan Viyana'ya taşımıştır.

OPEC'İN ÖNEMİ

1960 yılında Irak'ın başkenti Bağdat'ta 12 üye ülkenin katılımıyla kurulan OPEC'in temel amaçlarından biri örgüte üye olan devletlerin petrol politikalarını birleştirerek bir koordinasyon sağlamaktı. Bu amaç doğrultusunda hem ihracatçılara hem de ithalatçılara çeşitli kolaylıklar sağlamayı hedefledi.

Petrol ihraç edenlere istikrarlı ve güvenli bir fiyat sağlamayı amaçlayan örgüt aynı zamanda ithalatçıları da düşünerek onlarında kendi ülkelerine ekonomik bir şekilde petrol satın almalarını ve sektöre çeşitli yatırımlar yapmış sermaye sahibi şirketlerin çıkarlarını korumayı hedefledi.

Örgüt ilk kurulduğu zamanlarda bu amaçlar doğrultusunda petrol kalitesini arttırsa da zamanla OPEC gücünü yitirmeye başlamıştır.

OPEC'E ÜYE OLAN ÜLKELER

KURUCU ÜYELER

Venezuela - Başkenti Caracas - Nüfusu 29 milyon

2015 verilerine göre dünya petrol rezervi sıralamasında lider durumda. Dünya üzerindeki petrollerin yüzde 18'i bu ülkenin elinde bulunuyor.

Ülkede tahmin edilen petrol miktarı ise 298 milyar 350 milyon varil seviyesinde.

Suudi Arabistan - Başkenti Riyad - Nüfusu 30 milyon

2015 verilerine göre dünya petrol rezervi sıralamasında ikinci sırada bulunuyor. Dünya petrol rezervinin yüzde 16,17'si elinde.

Ülkede 268 milyar 289 milyon varil petrolün olduğu tahmin ediliyor.

İran - Başkenti Tahran - Nüfusu 78 milyon

2015 verilerine göre dünya petrol rezervi sıralamasında 4. sırada bulunan İran'ın petrol rezervi 157 milyar 800 milyon varille yüzde 9,51 seviyesinde. Dünya petrol rezervleri sılamasında yüze 10,39'luk oranıya 3. sırada bulunan Kanada'nın ise OPEC'e üyeliği bulunmuyor.

Irak - Başkenti Bağdat Nüfusu 35 milyon

OPEC'in bir diğer kurucu ülkelerinden olan Bağdat iste dünya petrol rezervi sıralamasında 5. sırada yer alıyor. Dünya üzerindeki petrol rezervlerinin yüzde 8,69'unu elinde bulunduruyor. Ülkede 2015 yılı verilerine göre 144 milyar 211 milyon varil petrol olduğu tahmin ediliyor.

Kuveyt - Başkenti Kuveyt Nüfusu 3,5 milyon

Dünya petrol rezervlerinin yüzde 6,27'sini elinde bulunduran Kuveyt listede 6. sırada yer alıyor. Ülkede tahmin edilen varil petrol miktarı ise 104 milyar varil civarında.

KURULUŞA SONRADAN KATILAN ÜLKELER

Katar - Başkenti Doha Nüfusu 2 milyon OPEC'e 1961 yılında üye oldu.

Dünya petrol rezervlerinin yüzde 1,52'sini elinde bulunduran Katar'ın 25 milyar 244 milyon varil petrole sahip olduğu tahmin ediliyor.

Libya - Başkenti Trablus Nüfusu 6 milyon

Örgüte 162 yılında katılan Libya ise dünya petrol rezervleri sıralamasında yüzde 2,91'le 9. sırada yer alıyor.

Endonezya - Başkenti Cakarta Nüfusu 255 milyon

OPEC'e Libya gibi 1962 yılında dahil olan Endonezya dünya petrol rezervleri sıralamasında yüzde 0,22'lik oranıyla 28. sırada yer alıyor.

Birleşik Arap Emirlikleri - Başkenti Abu Dabi Nüfusu 97 milyon

OPEC'e 1967 yılında katılan Birleşik Arap Emirlikleri, dünya petrol rezervi sıralamasında yüzde 5,89'luk derecesiyle 7. sırada yer alıyor.

Cezayir - Başkenti Cezayir Nüfusu 38 milyon

1969 yılında örgüte katılan Cezayir ise dünya petrol rezervleri sıralamasında yüzde 0,74 ile 16. sırada yer alıyor.

Nijerya - Başkenti Abuja Nüfusu 181 milyon

OPEC'e 1971 yılında dahil olan Nijerya yüzde 2,23 oralık derecesiyle dünya petrol rezervleri sıralamasında 10, sırada yer alıyor.

Ekvator - Başkenti Quito Nüfusu 15 milyon

1973 yılında örgüte dahil olan Ekvator dünya petrol rezervleri sıralamasında yüzde 0,53 ile 19. sırada yer alıyor.

Gabon - Başkenti Libreville Nüfusu 1,6 milyon

Örgüte son dahil olan ülke Gabon 1975 yılında OPEC'e üye olmuştur. Gabon dünya petrol rezervinin 182 milyon varil olduğu tahmin ediliyor.

ÖRGÜTÜN ORGANLARI

12 üyesi bulunan OPEC'in üst düzey yöneticileri yılda en az iki kere olmak üzere Avusturya'nın başkenti Viyana'da bulunan genel merkezde toplanır. Toplanan üst düzey temsilciler konferans ve yöneticiler organlarını oluşturur.

Bilal ŞAHİN / A24